ماهی و دانههای گشنیز را با هم خوب تركیب كنید و در داخل برگ مو جای دهید. این تركیب، دستور پخت یك نوع دلمه است كه ساكنان محوطه باستانی شهر سوخته، 5 هزار سال پیش مصرف میكردهاند. شهر سوخته محوطهای باستانی متعلق به 5 هزار سال پیش است كه در 55 كیلومتری جاده زابل به زاهدان واقع شده است. این شهر بزرگ در پی مطالعات باستانشناسی به یكی از مهمترین محوطههای باستانی جهان بدل شد و بخشی از میراث كهن بشری از جمله نخستین گامها برای ساخت نقاشی متحرك (انیمیشن)، جراحی جمجه و ساخت چشم مصنوعی در این منطقه برداشته شده است. گفته میشود كه مردمانی سختكوش ساكنان این شهر باستانی را تشكیل میدادند و آنقدر در اقتصاد پیشرفت كردند كه امروز از شهر سوخته به عنوان نبض اقتصاد 5 هزار سال پیش شرق فلات ایران یاد میشود. شهر سوخته امروز منطقهای خشك و بی آب و علف است كه گویا هیچ گاه انسان در آن زندگی نمیكرده است. اما پژوهشهای گیاهباستانشناسی خلاف این را اثبات میكند. این پژوهشها نشان میدهد كه این منطقه در پنج هزار سال پیش و در زمان حیات ساكنان شهر سوخته از پوشش گیاهی مناسبی برخوردار بوده و درختان بید مجنون، افرا و سپیدار در این منطقه به فراوانی وجود داشته است. هر چند كه شهر سوخته در پنج هزار سال پیش نیز منطقه ای بسیار گرم بوده، اما آب كافی از رود هیرمند به این منطقه میرسیده و زمینهای كشاورزی شهر سوخته را سیراب میكرده است.
پنج غذای باستانی
باستانشناسان در چندین سال كاوش مختلف و با همكاری آزمایشگاه گیاهشناسی موزهی ملی شرقشناسی ایتالیا با انجام بررسیهای بسیار دقیقی روی باقیمانده مواد غذایی در ظروف باستانی، تجزیه و تحلیل سطح درونی ظروف و سرند كردن خاك سطح محوطهها موفق شدند بیش از 25 نوع دانهی خوراكی و گیاهی مصرفی، چند نوع نوشیدنی، انواع میوهها و سبزیها و روش آمادهسازی چند نوع غذای ساكنان این محوطهی باستانی را شناسایی كنند.1. ماهی و دانههای گشنیز را با هم خوب تركیب كنید و درون برگ مو جای دهید. این تركیب، دستور پخت یك نوع دلمه است كه ساكنان محوطه باستانی شهر سوخته، 5هزار سال پیش مصرف میكردهاند. البته با آنچه امروز به عنوان دلمه خورده میشود متفاوت است ولی ارزش یكبار درست كردن را دارد. 2. تخم اردك یا غاز را درون خاكستر گرم بپزید. همزمان دست بهكار پخت نانی شوید كه از آرد كنجد پخته شده است. گفته میشود كه این غذا را با این نان میل میكردند و باید خیلی خوشمزه باشد. 3. یكی دیگر از غذاهای شهر سوخته با گوشت گوسفند یا بز پخته میشده است. با این تفاوت كه گوشت را در شیر میپختند و به این ترتیب طعم خاصی پیدا میكرده است. 4. به تنوع غذاییتان سوپ را هم بیفزایید. ساكنین شهر سوخته از تركیب جو، گوشت گوسفند، كشك و كشمش نوعی سوپ میپختند و آن را با نان پخته شده از آرد كنجد میل میكردند. 5. بررسیهای باستانشناسی نشان میدهد كه مردم شهر سوخته از خیار، انگور، خربزه، هندوانه، پستهی وحشی، زیره، گشنیز و سیر فراوان به عنوان میوه و سبزی، ماست و شیر به عنوان لبنیات، تخم اردك، گوشت اردك، ماهی، گوسفند، بز و گاو به عنوان پروتئینهای خوراكی و از ماءالشعیر (آب جو تخمیر نشده) و آب انگور به عنوان نوشیدنی در پنج هزار سال پیش بهره میبردند.
به گفته باستانشناسان بررسیها روی مواد مصرفی و تركیبات غذایی ساكنان شهر سوخته نشان میدهد كه آنها از تغذیه سالم برخوردار بودهاند و همهی پروتئینها، ویتامینها و تركیبات مورد نیاز زندگی را در جیره غذایی خود مصرف می كردهاند. مردمان شهر سوخته از تمام طبیعت پیرامون خود به نحو شایستهای بهرهبرداری میكردند. گویا در آن زمان دورریزی وجود نداشته و همه چیز در خدمت زندگی انسان و تعامل وی با طبیعت بوده است
باستانشناسان در چندین سال كاوش مختلف و با همكاری آزمایشگاه گیاهشناسی موزهی ملی شرقشناسی ایتالیا با انجام بررسیهای بسیار دقیقی روی باقیمانده مواد غذایی در ظروف باستانی، تجزیه و تحلیل سطح درونی ظروف و سرند كردن خاك سطح محوطهها موفق شدند بیش از 25 نوع دانهی خوراكی و گیاهی مصرفی، چند نوع نوشیدنی، انواع میوهها و سبزیها و روش آمادهسازی چند نوع غذای ساكنان این محوطهی باستانی را شناسایی كنند.1. ماهی و دانههای گشنیز را با هم خوب تركیب كنید و درون برگ مو جای دهید. این تركیب، دستور پخت یك نوع دلمه است كه ساكنان محوطه باستانی شهر سوخته، 5هزار سال پیش مصرف میكردهاند. البته با آنچه امروز به عنوان دلمه خورده میشود متفاوت است ولی ارزش یكبار درست كردن را دارد. 2. تخم اردك یا غاز را درون خاكستر گرم بپزید. همزمان دست بهكار پخت نانی شوید كه از آرد كنجد پخته شده است. گفته میشود كه این غذا را با این نان میل میكردند و باید خیلی خوشمزه باشد. 3. یكی دیگر از غذاهای شهر سوخته با گوشت گوسفند یا بز پخته میشده است. با این تفاوت كه گوشت را در شیر میپختند و به این ترتیب طعم خاصی پیدا میكرده است. 4. به تنوع غذاییتان سوپ را هم بیفزایید. ساكنین شهر سوخته از تركیب جو، گوشت گوسفند، كشك و كشمش نوعی سوپ میپختند و آن را با نان پخته شده از آرد كنجد میل میكردند. 5. بررسیهای باستانشناسی نشان میدهد كه مردم شهر سوخته از خیار، انگور، خربزه، هندوانه، پستهی وحشی، زیره، گشنیز و سیر فراوان به عنوان میوه و سبزی، ماست و شیر به عنوان لبنیات، تخم اردك، گوشت اردك، ماهی، گوسفند، بز و گاو به عنوان پروتئینهای خوراكی و از ماءالشعیر (آب جو تخمیر نشده) و آب انگور به عنوان نوشیدنی در پنج هزار سال پیش بهره میبردند.
به گفته باستانشناسان بررسیها روی مواد مصرفی و تركیبات غذایی ساكنان شهر سوخته نشان میدهد كه آنها از تغذیه سالم برخوردار بودهاند و همهی پروتئینها، ویتامینها و تركیبات مورد نیاز زندگی را در جیره غذایی خود مصرف می كردهاند. مردمان شهر سوخته از تمام طبیعت پیرامون خود به نحو شایستهای بهرهبرداری میكردند. گویا در آن زمان دورریزی وجود نداشته و همه چیز در خدمت زندگی انسان و تعامل وی با طبیعت بوده است